مقام خضر الیاسمقامی در سمت غربی شهر بغداد، در ساحل رود دجله واقع شده است که به مقام خضر الیاس (علیه‌السّلام)، شهرت دارد، البته در منابع تاریخی کهن اشاره‌ای به این مقام نشده و به عقیده برخی، این محل، زیارتگاه منسوب به عون و معین، فرزندان امام علی (علیه‌السّلام) است. ۱ - معرفی اجمالیمقام خضر الیاس، در سمت غربی بغداد، در ساحل رود دجله واقع است و مقابل آن، سمت شرقی بغداد، «مدینة الطب» (شهرک پزشکی) قرار دارد. [۱]
حسنی، عادل، دلیل العتبات والمراقد فی العراق، ص۱۰۱.
براساس باور عامیانه رایج در شمال عراق که حضرت خضر و الیاس پیامبر (علیهما‌السّلام) را یک شخصیت می‌پندارند و به نام خضر الیاس (علیه‌السّلام) می‌شناسند، این مقام نیز به مقام خضر الیاس (علیه‌السّلام)، شهرت یافته است.۲ - دیدگاه سیدعبدالستاردر منابع تاریخی کهن، اشاره‌ای به مقام خضر (علیه‌السّلام)، به چشم نمی‌خورد. به عقیده سیدعبدالستار حسنی، محل کنونی مقام خضر (علیه‌السّلام)، منطبق بر محل زیارتگاه از بین رفته‌ای منسوب به عون و معین، فرزندان امام علی (علیه‌السّلام) است که در متون تاریخی قرن ششم و هفتم هجری، به آن اشاره شده [۲]
از جمله، ر. ک: ابن‌جبیر، محمد بن احمد، رحلة ابن جبیر، ص۲۰۲.
[۳]
ابن‌ساعی، علی بن انجب بغدادی، تاریخ ابن الساعی، الجزء التاسع، ص۲۵۵.
و مجاور آن، مقبره سلجوقی خاتون، دختر قلیج ارسلان سلجوقی و همسر خلیفه عباسی، الناصر لدین الله و متصل به این مقبره، رباط (خانقاه) موسوم به اخلاطیه، وجود داشته است. الناصر عباسی، این مقبره را در سال ۵۸۴ ه. ق، در محله رمله بنا کرد.به عقیده مصطفی جواد و احمد سوسه، موقعیت محله رمله، همان محله خضر الیاس امروزی است [۶]
مصطفى جواد و احمد سوسه، دلیل خارطة بغداد المفصّل، ص۱۸۵.
که می‌تواند مؤید نظر سیدعبدالستار حسنی باشد.۳ - پانویس
۴ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مقام خضر الیاس»، ج۱، ص۳۴۹. |